ก่อนอื่นมารู้มาจักมีดแหกล้านนากันก่อน มีดแหกล้านนาที่พบเห็น จะมีที่ทำมาจากเขาจากงาของสัตว์ล้วนๆ แล้วเหลาให้เป็นรูปทรงของมีด และอีกแบบคือมีดแหกตองฟ้าผ่า ใบมีดทำมาจากโลหะส่วนด้ามนั้นมีทั้งทำมาจากเขา งา ไม้  มีดแหกทั้ง2แบบนี้จะไม่มีความคมเพราะจะใช้แหก(ขูดไปตามร่างกาย) เพื่อรักษาความเจ็บป่วยหรือใช้ไล่ผี ทำน้ำมนต์ ฯลฯ ทีนี้มาดูมีดแหกตองฟ้าผ่าบ้าง มีดแหกตองฟ้าผ่านั้น(โลหะล้านนาจะเรียกว่า"ตอง") ถ้าท่านสังเกตใบมีดแหกส่วนใหญ่จะใช้โลหะที่ถูกฟ้าผ่าเพราะถือว่าเป็นของอาถรรพ์ มีพลังของสายฟ้าบรรจุอยู่ ในสมัยก่อนการที่ได้โลหะจากฟ้าผ่านั้น จะได้จากโลหะจากยอดเจดีย์ วัตถุที่เป็นโลหะที่จะถูกฟ้าผ่าได้ ถ้าสังเกตตามธรรมชาติ ฟ้าจะผ่าที่สูงๆ ที่เด่นๆ ดังนั้นโลหะที่จะอยู่ที่สูงๆ แล้วโดนฟ้าผ่าได้นั้นคือพวกยอดเจดีย์ต่างๆ ยอดเจดีย์ปลายยอดทำมาจากโลหะต่างๆแล้วอยู่ที่สูงดังนั้นการที่เกิดฟ้าผ่าได้มีโอกาสสูง เมื่อเกิดฟ้าผ่าพวกยอดเจดีย์ทางล้านนาถือว่าคึ๊ดและมีการชำรุด ต้องเปลี่ยนยอดใหม่ ยอดเจดีย์ที่เป็นโลหะโดนฟ้าผ่าจึงเป็นวัตถุอาถรรพ์ที่นำมาตีเป็นมีดตองฟ้าผ่า  ถ้าสังเกตดีๆมีดแหกตองฟ้าผ่าของล้านนาใบมีดที่พบเห็นมากที่สุดคือ ใบมีดทำจากทองเหลือง เพราะว่ายอดเจดีย์ต่างๆในสมัยก่อน ต้องตากแดด ตากลม ตากฝนแล้วต้องไม่เป็นสนิม ดังนั้นโลหะที่ไม่ถูกสนิมกินเลยนั้นคือทองเหลือง ฉะนั้นคนโบราณจึงใช้ทองเหลืองในการทำโครงของยอดเจดีย์(ปลายๆอาจประดับใบไม้เงินใบไม้ทอง ยอดสุดเป็นทองคำ แต่โครงจะเป็นทองเหลือง) เพราะมีความทนทาน อันดับต่อมาที่พอพบเห็นคือใบมีดทำมาจากทองแดง แต่ว่าคุณสมบัติของทองแดงจะด้อยกว่าทองเหลืองเพราะทองแดงมีโอกาสเป็นสนิมแต่ไม่มากเท่าเหล็ก และทองแดงเป็นสื่อไฟฟ้าได้ดี ทำให้เกิดฟ้าผ่าได้ง่าย จึงไม่ค่อยนำมาทำโครงยอดเจดีย์แต่ก็มีบ้าง ใบมีดที่เป็นทองแดงนั้น ถ้าสังเกตให้ดีแล้วทองแดงเมื่อถูกสนิมไปนานๆ เมื่อตีเป็นใบมีดสีจะเป็นทองแดงเถื่อน ดังนั้นจะเห็นว่ามีดแหกล้านนาตรงใบมีดจะพบเห็นเป็นใบมีดทองเหลืองกับใบมีดทองแดงเท่านั้น อันนี้คือที่มาที่ไปของตัวใบมีดแหกตองฟ้าผ่า ที่เราเห็นทำไมถึงเป็นทองเหลืองหรือทองแดง ทำไมไม่เห็นเป็นใบเหล็ก ส่วนด้ามของมีดนั้นส่วนใหญ่จะใช้ของอาถรรพ์เหมือนกันในการทำด้ามมีด เช่น .ใช้เขาควายตายฟ้าผ่า ไม้ที่ถูกฟ้าผ่า อันนี้เจอบ่อย ที่เหลือก็จะเป็นงาช้าง

  มีดล้านนาที่พบเห็นกันบ่อยๆในปัจจุบันนี้จะมีทั้งมีดหลูบเงินด้ามงา มีดด้ามไม้ปลอกไม้ธรรมดา ฯลฯ มีดพวกนี้ใบมีดจะเป็นเหล็ก มีความคม ปลายแหลม จุดประสงค์หลักคือใช้พกป้องกันตัวเวลามีคนมาทำร้าย หรือพวกมีดหลูบด้ามงาก็พกไว้ประดับบารมี หรือแสดงตำแหน่งยศถาบรรดาศักดิ์ในสมัยนั้น  มีดพวกนี้บางเล่มยังนำมาใช้ได้อีกทางหนึ่งคือนอกจากเป็นมีดพกพาป้องกันตัวแล้ว ยังมีการลงอักขระบนมีดหรือเอาไว้เสกคาถาสำหรับทำมีดหมอ ไว้ไล่ผี ทำน้ำมนต์ ปราบผู้ที่มีมีคาถาอาคมพวกหนังเหนียว แต่ถ้าเป็นมีดแหกมีดหมอตองฟ้าผ่าแล้ว มีดพวกนี้จะไม่มีความคมเพราะไม่ได้ใช้ในทางฟันแทงเข่นฆ่ากัน ถ้าเป็นมีดแหกตองฟ้าผ่าใบมีดจึงเป็นทองเหลืองกับทองแดงเป็นส่วนใหญ่ สาเหตุที่ใบมีดเป็นทองเหลืองกับทองแดงเพราะเหตุใดนั่นท่านได้อ่านข้างบนก็พอจะทราบ ฉะนั้นมีดแหกมีดตองฟ้าผ่าจะใช้ทางเดียวเท่านั้น รูปแบบของมีดแหกแต่ละเล่มจะไม่เหมือนกัน แล้วแต่ว่าได้ใช้อะไรมาทำ แล้วฝีมือการสร้างแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน ในอดีตครูบาอาจารย์ต่างๆต้องมีมีดหมอประจำกายไว้ติดตัว ในสมัยนั้นความเจริญด้านต่างๆยังน้อย การเจ็บป่วย ผีสาง คุณไสยฯ เป็นความเชื่อในยุคนั้น จึงมีพ่อหมอต่างๆมากมายแล้วเมื่อมีพ่อหมอต่างๆมากมาย มีดหมอที่ใช้ประจำตัวก็ถูกสร้างขึ้นมาใช้งาน เมื่อกาลเวลาผ่านไปความเจริญ ความเชื่อบางอย่างลดน้อยไป การแพทย์ก้าวหน้าขึ้น และคนที่จะเรียนวิชาอาคมก็ลดน้อยลง คนที่สร้างมีดหมอพวกนี้ก็ล้มหายตายจากไป การสร้างมีดหมอก็ต้องลดน้อยไปด้วยเช่นกัน จนมาในยุคหนึ่งที่มีดหมอโบราณถูกทิ้งไว้ตามบ้านเพราะขาดคนสืบทอด ขาดการนำไปใช้ จึงถูกกว้านซื้อเป็นของนักสะสมของเก่าของโบราณ เมื่อผ่านกาลเวลามายุคปัจจุบัน ถ้าผู้ที่สะสมมีดหมอหรือของโบราณล้านนายังมีผู้สืบทอด ของพวกนี้ก็จะยังคงอยู่รังเดิม หากไม่มีผู้สืบทอด ก็ถึงเวลาที่แบ่งให้คนรุ่นหลังๆได้เก็บสะสมบ้าง ของพวกนี้ก็จะออกมาได้พบเห็นกัน

    มีดแหกเล่มนี้ถือว่าสวยมาก  ขนาดความยาว5นิ้ว เวลาจับจะถ่วงมือ ใบมีดเป็นทองแดงเถื่อนยาว3นิ้ว ตรงด้ามเป็นงาช้างแกะรูปปุริสาท ความยาว2นิ้ว ตรงกั่นคอมีดมีรอยจารคาถาล้านนากำกับไว้ว่า" กะ ยะ วะ ยะ วะ กะ วะ กะ ตะ นะ สี มะ มัง" ชิ้นนี้ถือว่าเป็นมีดที่เคยถูกใช้งานมาเพราะมีร่อรอยการใช้งานมาจริงๆ ตรงด้ามแกะได้สวย ในยุคเกือบ100ปี ที่เครื่องมือเครื่องไม้ไม่ทันสมัยแต่ฝีมือการแกะได้ขนาดนี้ถือว่าเก่งแล้ว มีดเล่มนี้เลี่ยมให้พกพาติดตัวเหมาะมากครับ