ก่อนอื่นมารู้มาจักมีดแหกล้านนากันก่อน มีดแหกล้านนาที่พบเห็น จะมีที่ทำมาจากเขาจากงาของสัตว์ล้วนๆ แล้วเหลาให้เป็นรูปทรงของมีด และอีกแบบคือมีดแหกตองฟ้าผ่า ใบมีดทำมาจากโลหะส่วนด้ามนั้นมีทั้งทำมาจากเขา งา ไม้  มีดแหกทั้ง2แบบนี้จะไม่มีความคมเพราะจะใช้แหก(ขูดไปตามร่างกาย) เพื่อรักษาความเจ็บป่วยหรือใช้ไล่ผี ฯลฯ ทีนี้มาดูมีดแหกตองฟ้าผ่าบ้าง มีดแหกตองฟ้าผ่านั้น(โลหะล้านนาจะเรียกว่า"ตอง") ถ้าท่านสังเกตใบมีดแหกส่วนใหญ่จะใช้โลหะที่ถูกฟ้าผ่าเพราะถือว่าเป็นของอาถรรพ์ มีพลังของสายฟ้าบรรจุอยู่ ในสมัยก่อนการที่ได้โลหะจากฟ้าผ่านั้น จะได้จากโลหะจากยอดเจดีย์ วัตถุที่เป็นโลหะที่จะถูกฟ้าผ่าได้ ถ้าสังเกตตามธรรมชาติ ฟ้าจะผ่าที่สูงๆ ที่เด่นๆ ดังนั้นโลหะที่จะอยู่ที่สูงๆ แล้วโดนฟ้าผ่าได้นั้นคือพวกยอดเจดีย์ต่างๆ ยอดเจดีย์ปลายยอดทำมาจากโลหะต่างๆแล้วอยู่ที่สูงดังนั้นการที่เกิดฟ้าผ่าได้มีโอกาสสูง เมื่อเกิดฟ้าผ่าพวกยอดเจดีย์ทางล้านนาถือว่าคึ๊ดและมีการชำรุด ต้องเปลี่ยนยอดใหม่ ยอดเจดีย์ที่เป็นโลหะโดนฟ้าผ่าจึงเป็นวัตถุอาถรรพ์ที่นำมาตีเป็นมีดตองฟ้าผ่า  ถ้าสังเกตดีๆมีดแหกตองฟ้าผ่าของล้านนาใบมีดที่พบเห็นมากที่สุดคือ ใบมีดทำจากทองเหลือง เพราะว่ายอดเจดีย์ต่างๆในสมัยก่อน ต้องตากแดด ตากลม ตากฝนแล้วต้องไม่เป็นสนิม ดังนั้นโลหะที่ไม่ถูกสนิมกินเลยนั้นคือทองเหลือง ฉะนั้นคนโบราณจึงใช้ทองเหลืองในการทำโครงของยอดเจดีย์(ปลายๆอาจประดับใบไม้เงินใบไม้ทอง ยอดสุดเป็นทองคำ แต่โครงจะเป็นทองเหลือง) เพราะมีความทนทาน อันดับต่อมาที่พอพบเห็นคือใบมีดทำมาจากทองแดง แต่ว่าคุณสมบัติของทองแดงจะด้อยกว่าทองเหลืองเพราะทองแดงมีโอกาสเป็นสนิมแต่ไม่มากเท่าเหล็ก และทองแดงเป็นสื่อไฟฟ้าได้ดี ทำให้เกิดฟ้าผ่าได้ง่าย จึงไม่ค่อยนำมาทำโครงยอดเจดีย์แต่ก็มีบ้าง ใบมีดที่เป็นทองแดงนั้น ถ้าสังเกตให้ดีแล้วทองแดงเมื่อถูกสนิมไปนานๆ เมื่อตีเป็นใบมีดสีจะเป็นทองแดงเถื่อน ดังนั้นจะเห็นว่ามีดแหกล้านนาตรงใบมีดจะพบเห็นเป็นใบมีดทองเหลืองกับใบมีดทองแดงเท่านั้น อันนี้คือที่มาที่ไปของตัวใบมีดแหกตองฟ้าผ่า ที่เราเห็นทำไมถึงเป็นทองเหลืองหรือทองแดง ทำไมไม่เห็นเป็นใบเหล็ก ส่วนด้ามของมีดนั้นส่วนใหญ่จะใช้ของอาถรรพ์เหมือนกันในการทำด้ามมีด เช่น .ใช้เขาควายตายฟ้าผ่า ไม้ที่ถูกฟ้าผ่า อันนี้เจอบ่อย ที่เหลือก็จะเป็นงาช้าง     

     มีดแหกล้านนาหากจะดูความเก่าอย่าไปดูใบมีด หลายคนไปเข้าใจว่าใบมีดต้องเป็นสนิม อย่างที่บอกไว้ว่า มีดแหกตองฟ้าผ่าทำมาจากทองเหลืองและทองแดงบ้าง ดังนั้นใบมีดโอกาสเป็นสนิมน้อยมาก บางครั้งดูเหมือนใหม่เลย ให้ท่านไปดูตรงกั่นมีดกับด้ามมีดหรือครั่งในกั่นมีด ของพวกนี้จะบ่งบอกถึงความเก่าของมีดแหกเล่มนั้นๆ  

     ทีนี้มาดูมีดแหกตองฟ้าผ่าทรงแปลกเล่มนี้กันบ้าง มีดแหกเล่มนี้มีขนาดความยาว3.3นิ้ว เข้าใจว่าที่ทำทรงโค้งงอเพราะเวลาจับไปใช้งานเกิดความสะดวก มีการจารอักขระไว้ตรงกั่นมีด ตรงด้าม ตรงก้นของด้ามมีด มีดเล่นนี้น่าจะเป็นของสายครูบาสุนันต๊ะ วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน อายุเกือบ150ปี  เพราะว่าตรงอักขระที่จารบนด้ามมีด มีอักขระอยู่ตัวหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของไทลื้อ ซึ่งครูบาอื่นๆที่ไม่ใช่ไทลื้อจากไม่เขียนตัวนี้ จะพบเห็นเฉพาะครูบาที่เป็นคนไทลื้อที่เขียน และตรงก้นของด้ามมีดมีการเขียนอักขระที่แปลกอีกแบบหนึ่ง ครูบาที่ไม่ใช่ไทลื้อไม่พบเห็นการเขียนลักษณะนี้ ที่เป็นครูบาไทลื้อที่ดังๆจะมี ครูบาญาณธาดา เจ้าคณะแขวงปัว วัดบ้านแหลง อ.ปัว ครูบาปัญญา วัดบ้านส้อ อ.ทุ้งช้าง อดีตท่านเป็นคนบ้านหนองบัว ครูบาสุนันต๊ะ วัดหนองบัว พระครูศีลคุณธาดา วัดหนองบัว(อดีตเจ้าคณะอ.ท่าวังผา)  แต่ว่าในบรรดาที่กล่าวมา มีอยู่ท่านเดียวที่เขียนยันต์เล่นยันต์ตัวนี้คือครูบาสุนันต๊ะ วัดหนองบัว และยันต์ตัวนี้ปรากฏชัดเจนบนเสื้อยันต์ของท่านทั้งสามผืน(ไปหาดูจากทางร้านได้) และยังไปสอดคล่องในตำราปั๊บสากับมีดแหกของครูบาสุนันต๊ะ ที่ท่านมีตำราการสร้างมีดแหก ปัจจุบันมีดแหกที่ท่านสร้างไว้ของครูบาสุนันต๊ะถูกเก็บรักษาไว้ที่วัดหนองบัว ส่วนตำราการสร้างมีดแหก ชาวบ้านหนองบัวได้เก็บรักษาไว้(สมัยนั้นน่าจะมีฆราวาสหรือลูกหลานท่านไปขอปั๊บสามาสืบทอดตำรา)  ดังนั้นมีดเล่มนี้น่าจะของครูบาสุนันต๊ะ วัดหนองบัวเพราะได้อธิบายข้างต้นไปแล้วถึงที่มาที่ไป ต้องมีเหตุและผลด้วย มีดเล่มนี้เก่ามันส์มากๆ เล่มเล็กกระทัดรัดดี ใช้สำหรับพกติดตัว ทางร้านเก็บสะสมไว้ใช้เพราะทางร้านนอกจากชอบผ้ายันต์ มีดแหกก็สะสมครับ