ดูรูปด้านล่างสุด ประกอบ 

ประวัติพระเจ้าตาเขียว
พุทธสถานล้านนาไทย (๓)
เรียบเรียงโดย.. บัณฑิต ศาลาวัด

                     ตามตำนานภาคเหนือ ตำนานพระเจ้าเลียบโลก ตำนานพระเจ้าห้าร้อยชาติ ตำนานท้องถิ่น ได้กล่าวเอาไว้ว่า เมื่อองค์สมเด็จพระสัม
มาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จประกาศพระพุทธศาสนาสั่งสอนไปยังทุกหมู่บ้าน พร้อมด้วยสาวก ทุกๆ แห่งที่ผ่านไปได้ประทานรอยพระพุทธ
บาท พระเกศาธาตุ และได้ตรัสพยากรณ์ สถานที่นั้นๆ ไปด้วย จนเสด็จมาถึงสถานที่แห่งหนึ่ง ทรงพยากรณ์ว่า ภายหน้าจะเป็นนครที่
รุ่งเรืองทางพระพุทธศาสนามาก มีนามว่า "หริภุญชัยนคร" ณ ที่พระพุทธองค์ประทับพักมี ลัวะชื่อ เม็งคบุตร ได้ชวนผู้คนแถวนั้น
มาฟังธรรม และรู้ถึงอานิสงส์แห่งการสร้างพระพุทธรูป จนเข้าถึงพระรัตนตรัยกันโดยถ้วนหน้า พระอินทร์ทูลขอพระเกศาธาตุ พระองค์
ประทานให้แล้วเสด็จต่อไป เม็งคบุตรพร้อมหมู่คนท้องถิ่น ได้พากันขุดอุโมงค์ นำพระเกศาธาตุใส่ผอบทองคำ และใส่ในโกฎิเงินอีก
ชั้น พร้อมทั้งของมีค่ามากมาย บรรจุลงในอุโมงค์แล้วปิดด้วยอิฐขนาดใหญ่

ต่อมาพญานาคได้นำศิลาหินใหญ่จากบาดาลมาปิดทับอุโมงค์อีกชั้นหนึ่ง ( ณ วัดบ้านเหล่าพระเจ้าตาเขียว ต.บ้านเรือน อ.ป่าซาง จ.ลำพูน)

พระเกศาธาตุ และพระพุทธรูปพระเจ้าตาเขียว ณ วัดบ้านเหล่าพระเจ้าตาเขียว ต.บ้านเรือน อ.ป่าซาง จ.ลำพูน ได้ปรากฏเป็นที่รู้จักกัน

มากขึ้น ในปี พ.ศ. ๑๒๓๕ อาณาจักรหริภุญชัยนคร มีความรุ่งเรืองทางศาสนามาก ผู้มีศีลธรรมท่านหนึ่งชื่อ ขันตะคะ ได้ทราบเรื่อง
พระเกศาธาตุ จึงได้พาหมู่คณะขุดขึ้นมา ปรับปรุงถ้ำใหม่ อัญเชิญพระแม่เจ้าจามเทวี ปฐมกษัตริย์แห่งหริภุญชัยนคร พร้อม
ด้วยราชโอรส พระเจ้ามหันตยศ และพระเจ้าอนันตยศเป็นประธานได้คิดกันสร้างพระพุทธรูปทับปากถ้ำ ๑ องค์ พอสร้าง
มาถึงพระพักตร์ ไม่รู้จะเอาแบบไหนกันดี พระอินทร์รู้ด้วยญาณจึงแปลงกายเป็น "ชีปะขาว" มารับอาสาช่วยสร้าง ได้เอาแก้วมรกต
สีเขียวที่นำมาด้วยบรรจุในพระเนตรทั้งสองข้างของพระพุทธรูป ประชาชนในห้องถิ่นนั้นจึงได้ขนานนามว่า "พระเจ้าตาเขียว"

                ปฎิหาริย์ พระเจ้าตาเขียว ขณะลำเรียงพื้นสำเร็จและคาน ส่งขึ้นไปวางข้างบนเหนือเศียรพระพุทธ ลำเรียงพลาดเป็นเหตุให้แผ่นพื้นสำเร็จตกลงมา แผ่นพื้น(ปูน)สำเร็จนี้ ซึ่งมีน้ำหนักมากรวมแล้วหลายพันกิโลกรัม กลับหยุดลงบนแผ่นหลังคาสังกะสีและไม้ไผ่