พระบูชาพระมาลัยโผดโลก หรือพระมาลัยโปรดโลก ศิลปเชียงใหม่ยุคกลาง หน้าตักสามนิ้วพร้อมพัดงาแกะ เป็นพระธรรมเทศนาที่พระนิยมใช้เทศน์เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ผู้ที่ตายไปแล้ว เนื้อเรื่องมีอยู่ว่าในเมืองกัมโพชคามมีภิกษุรูปหนึ่งชื่อเทพมาลัย เป็นผู้มีศีลธรรมอันดี อยู่มาวันหนึ่งพระเทพมาลัยได้ลงไปยังเมืองนรก ได้เห็นความน่าเวทนาของสัตว์นรกด้วยประการต่างๆ ก็มีความปรารถนาจะโปรดสัตว์ทั้งหลายให้พ้นจากทุกข์ทรมาน ยกเว้นพวกที่ทำอนันตริยกรรม 5 ประการซึ่งเป็นบาปกรรมอันหนัก
ก่อนที่พระเทพมาลัยจะกลับเมืองมนุษย์โลกนั้น พระยายมราชได้ฝากพระเทพมาลัยว่า ให้ชาวชมพูทวีปอย่าได้มีความประมาท แต่จงหมั่นรักษาศีลทำบุญอย่าให้ขาด ให้ตั้งใจทำแต่คุณงามความดี เพื่อที่จะได้ไปเกิดบนสวรรค์ชั้นฟ้า
เมื่อพระเทพมาลัยกลับมาถึงบ้านเมืองแล้ว ก็ออกบิณฑบาตในหมู่บ้านโภชนคาม และบอกให้ชาวบ้านได้รู้ว่าญาติพี่น้องที่อยู่ในนรก ขอให้รักษาศีลธรรมอย่าให้บกพร่อง และทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ด้วย เพื่อที่จะได้พ้นจากนรก เมื่อบรรดาญาติพี่น้องรู้ข่าวจากพระเทพมาลัยเช่นนั้น ก็พากันตั้งมั่นอยู่ในพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า และต่างพากันทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้สัตว์นรก ตามคำบอกเล่าของพระเทพมาลัย
แหล่งที่ทำดิจิไทซ์ (Digitization Location) :
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด