เทคนิคการดูพระยอดขุนพลเวียงกาหลง ข้อสังเกตพระเก๊(แกะใหม่)

1 เนื้อพระด้านหน้ากับด้านหลังจะเป็นคนละสี(กรณีแกะเฉพาะด้านหน้า ส่วนมากจะแกะเฉพาะด้านหน้า เพราะถ้าปาดด้านหลังให้องค์พระบางจะแตกหักง่ายและทำให้เนื้อดูเก๊ง่าย)   ด้านหน้าแกะขึ้นใหม่ ด้านหน้าจะเป็นเนื้อเปิดใหม่ จึุงมีคนละสี คนทำจึงพยายาม ปิดด้วยคราบรักสีดำ หรือดินกรุที่จะไม่เข้าถึงเนื้อใน

2 ขอบพระจะเฉียงออกด้านนอก คือ ขอบด้านหลังจะใหญ่กว่าขอบด้านหน้า เพราะว่าดินด้านหลังผิวเก่าและสำผัสสภาพแวดล้อมมานานจึงทำให้เนื้ออ่อนและสึกกร่อนได้ง่าย การตัดขอบพระตรง ๆ  จะทำให้ขอบพระไม่เรียบสึกกร่อนและอาจแตกหักได้

คนแกะจึงพยายามแกะเฉียงออก แต่ขอบด้านหลังก็สังเกตเห็นรอยสึกกร่อนเฉพาะขอบด้านหลัง จะสึกกร่อนทุกองค์ เพราะผิวดินเก่าด้านหลังจะอ่อนกว่า และสึกกร่อนง่าย แต่มีบางองค์ที่เนื้อดินด้านหลังแกร่ง หรือมีการปาดดินด้านหลัง แต่ก็จะเห็นรอยสึกกร่อนดินด้านหลังสังเกตได้ แต่ถ้ามีการแกะทั้งด้านหน้าและด้านหลังปาดใหม่ คนทำจะพยายามทำลงรัก หรือทำคราบกรุปิด แต่จะไม่เป็นธรรมชาติ และคราบกรุจะลอย ๆ

3  ผิวพระด้านหน้าที่มีรอยแกะรอยซิ่ว รอยเซาะและจะไม่เรียบ เนื้อพื้นหลังจะเป็นนูน ๆ ต่ำ ๆ  ไม่เรียบเท่ากัน

4  ศิลปะ องค์พระจะแปลก ๆ ไม่เห็นทั่วไป ทื่อ ๆ ไม่เป็นธรรมชาติ และจะมีองค์เดียว เพราะแกะขึ้นมา จะไม่มีองค์ที่สองที่ เหมือนเปะ ขนาดและส่วนสัด จะไม่แน่นอน มีทุกรูปแบบ จะมีพิมพ์แปลก ศิลป์แปลก ๆ เส้นจะไม่พลิ้ว เส้นเล็ก ๆ จะแข็ง หรือแกะไม่ได้

5 พระจะขาดความมีเสน่ห์ ไม่เป็นธรรมชาติ พระยอดขุนพลเวียงกาหลง ที่เป็นที่ยอมรับมีสามพิมพ์เท่านั้น คือพิมพ์นกปลา พิมพ์ใหญ่ และนกปลาพิมพ์เล็ก และพิมพ์สมาธิ  เนื้อพระจะมีสีขาว และสีขาวออกพิกุล มีคราบกรุและความเก่าเป็นธรรมชาติ เนื้อพระจะไม่สีสดใหม่ เพราะถูกฝังอยู่ในดิน ไม่ได้อยู่ในองค์พระสถูป หรือเจดีย์พระธาตุ

เสียดายไม่กล้าเอารูปพระที่แกะลงให้ดู เพราะกลัวไปกระทบพระท่านอื่น และขออภัยหากข้อคิดเห็นมีข้อผิดพลาด และท่านใดมีข้อชี้แนะ หรือเพิ่มเติมยินดีแลกเปลี่ยน   ข้อพิจารณานี้เป็นเบื้องต้นสำหรับพระแกะเท่านั้น กรณีพระเก่าแท้ดูง่าย ก็มีหลักการดูเหมือนพระกรุเนื้อดินทั่วไป ขอบคุณครับ