เพลงสรรเสริญพระบารมี
คำร้อง : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
ทำนอง : พระเจนดุริยางวงค์ (ปิติ วาทยะกร)
ข้าวรพุทธเจ้า เอามโนและศิระกราน
นบพระภูมิบาลบุญดิเรก เอกบรมจักริน
พระสยามินทร์พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล
ผลพระคุณ ธ รักษา ปวงประชาเป็นสุขศานต์
ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิ์ดัง
หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ชโย
เพลงสรรเสริญพระบารมี มีเค้าโครงว่า ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ได้มีเพลงที่มีลักษณะคล้ายเพลงสรรเสริญพระบารมี อยู่ก่อนแล้ว
จนในกระทั้ง สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะที่พระองค์ทรงเสด็จประพาสเกาะชวาในปี พ.ศ. 2414
ขณะที่ทรงประทับอยู่ที่ประเทศสิงคโปร์นั้น เหล่าทหารอังกฤษใด้ใช้เพลง God Save the Queen ในการรับเสด็จ
ต่อมา เมื่อทรงเสด็จไปยังเมืองปัตตาเวีย ชาวฮอลันดาที่ตั้งอาณานิคมที่นั้น ได้ถามถึงเพลงประจำชาติของไทย
เพื่อจะได้นำไปบรรเลงรับเสด็จ กระนั้น จึงมีพระราชดำริแก่ครูดนตรีไทย ให้แต่งเพลงแตรวงรับเสด็จ
ขณะนั้น ครูดนตรีไทย ได้เสนอเพลงสรรเสริญพระบารมี ซึ่งมีการประพันธ์ไว้ในสมัย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
และทรงโปรดเกล้าฯ ให้พระยาศรีสุนทรโวหาร แต่งคำร้องเพื่อประกอบทำนองเพลงเป็นโคลง
และให้ ปโยตร์ สซูโรฟสกี้ แต่งทำนองเพลงตามเพลง God Save the Queen ซึ่งโปรดมาก ครั้นที่ฟังที่สิงคโปร์
และยังได้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ นิพนธ์หลายเนื้อร้องเพื่อขับร้องในกลุ่มต่าง ๆ กัน
ต่อมา เมื่อถึงสมัยของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงได้นำเพลงสรรเสริญพระบารมี มาพระราชนิพนธ์คำร้องขึ้นใหม่
โดยทรงรักษาคำร้องเอาไว้ มีบทร้องขึ้นต้นว่าเช่นเดิม แต่เปลี่ยนคำว่า ฉะนี้ ให้เป็น ไชโย และประกาศใช้ ในวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2456 และใช้กันจนถึงปัจจุบัน
__________________